jump to navigation

Το υπέροχο μυαλό μας 4 Σεπτεμβρίου, 2011

Posted by georgekiriakidis in Uncategorized.
Tags: ,
comments closed

Το ανθρώπινο μυαλό είναι ισχυρότερο από τον υπολογιστή;

Πολλές φορές στεκόμαστε με δέος απέναντι στους υπολογιστές. “Μα είναι δυνατό να κάνει όλα αυτά που κάνει;”. Πόσο αργό είναι το μυαλό μας;

Πράγματι ο ηλεκτρονικός υπολογιστής μπορεί να πραγματοποιήσει πολλούς υπολογισμούς και να υλοποιήσει διεργασίες με πολλές πληροφορίες. Αν βάλουμε μία λέξη στο google π.χ. “μάθηση” θα μας επιστρέψει ….( το τεστάρω τώρα)… 2,410,000,000 results (0.26 seconds). Ουάου!!! Και αυτό σε ένα απλό υπολογιστή με κανονική ταχύτητα διαδικτύου.

Δεν μπορούμε ούτε καν να φανταστούμε το μυαλό μας να λειτουργεί με τέτοια ταχύτητα. Είναι όμως αυτό αλήθεια; Υπολείπεται το μυαλό μας;

 Η έρευνα “Blue Brain”

Η γνωστή εταιρία IBM κατασκεύασε έναν υπολογιστή με όνομα Blue Brain για να συμμετάσχει σε μία έρευνα στην οποία θα επιχειρούσε να μιμηθεί τις λειτουργίες του μυαλού των θηλαστικών. Είχε μέγεθος σαν τέσσερα ψυγεία (από αυτά που βάζουμε τα καλούδια στο σπίτι μας) και υπολόγιζε 20 τρις εκατομμύρια λειτουργίες ανά δευτερόλεπτο.

Εκπληκτικό έτσι; Όντως. Εκείνο που αποδείχθηκε από την έρευνα ήταν ότι κόντευε να αγγίξει τις λειτουργίες ενός μυαλού. Όχι όμως ανθρώπου αλλά ποντικού. Υπόψη ότι το μυαλό του ποντικού έχει 10.000 νευρώνες και του ανθρώπου 60.000. Αποδείχθηκε επίσης ότι ο μεγάλος αυτός υπολογιστής έχει πολύ δρόμο για να καλύψει τις λειτουργίες του μυαλού του φίλου μας του Μίκυ Μάους!!! Το μυαλό μας είναι πολύ πιο έξυπνο από τον υπολογιστή και…. καίει λιγότερο ρεύμα!!!

Το αξιοποιούμε όμως αυτό το μυαλό στο σχολείο;

Το μεγάλο πλεονέκτημα του μυαλού μας έναντι του υπολογιστή είναι το γεγονός ότι το μυαλό σκέφτεται συστημικά και ολιστικά, ενώ ο υπολογιστής λειτουργεί σειριακά και δομημένα. Εδώ βρίσκεται και ένα από τα λάθη σχεδιασμού της εκπαίδευσης μας. Προσπαθούμε να διδάξουμε σειριακά και γραμμικά στα παιδιά μας μειώνοντας κατά πολύ την ικανότητα μάθησης τους.

Υπάρχουν πολλές τεχνικές που μπορούν να μας βοηθήσουν στη βελτίωση της μάθησης. Νοητικοί χάρτες, τεχνικές που αξιοποιούν τις πολλαπλές νοημοσύνες, δημιουργικές τεχνικές, μέθοδος project κ.ά.

Πολλοί νευροεπιστήμονες που ασχολούνται με την έρευνα του τρόπου λειτουργίας του μυαλού παραδέχονται ότι ποτέ ένας υπολογιστής δεν θα αντικαταστήσει ένα ανθρώπινο μυαλό. Ο άνθρωπος ως ον κοινωνικό μαθαίνει μέσα από το συναίσθημα, μέσα από την κοινωνία των σχέσεων, μέσα από την αλληλεπίδραση και συνύπαρξη με το περιβάλλον του.

Ο ρόλος του δασκάλου πάντοτε επίκαιρος και αναντικατάστατος!!! Ρόλος παιδαγωγικός και ιερός που ποτέ δεν θα μπορέσει να αντικαταστήσει ένα μηχάνημα.

Το ανθρώπινο μυαλό δεν είναι ένα κουτί που περιμένει να γεμίσει με πληροφορίες. Είναι η ίδια η πλάση, η φύση, ο κόσμος!!!

Αξίζει να προσέξουμε τη μνήμη μας! 25 Φεβρουαρίου, 2011

Posted by georgekiriakidis in Uncategorized.
Tags: , , , , ,
comments closed

Είναι πράγματι εκπληκτικές οι δυνατότητες του μυαλού μας. Η τέλεια λειτουργία. Οι επιστημονικές έρευνες δεν κατάφεραν μέχρι σήμερα να εξηγήσουν πως λειτουργεί. Εικασίες μόνο. Πόσους νευρώνες έχουμε; Άλλοι λένε 100 δις άλλοι 100 τρις!!! Για τέτοιες αποκλίσεις μιλάμε.

Τι μπορούμε να απομνημονεύσουμε; Μάλλον δεν υπάρχει όριο. Οι δυνατότητες συνειρμών στους νοητικούς μας χάρτες, η δημιουργικότητα και η αναλυτική σκέψη κάνει απεριόριστες τις δυνατότητες του μυαλού.

Ποιο είναι το πρόβλημα σήμερα και μπορούμε να αξιοποιήσουμε μόνο το 6-8% των δυνατοτήτων του (και τα ποσοστά αυτά κατ’ εκτίμηση!!!); Λογικά σήμερα με τόσες πληροφορίες που μας βομβαρδίζουν καθημερινά θα έπρεπε να είμαστε ξυράφια. Αυτό όμως δεν συμβαίνει. Το πρόβλημα; …………Ο εφησυχασμός του μυαλού.

Τα πάντα σήμερα είναι καταγεγραμμένα. Ότι θέλουμε το βρίσκουμε πλέον με ένα κλικ στον υπολογιστή. Το θέμα μας βέβαια είναι αν αυτό που βρίσκουμε είναι στα αλήθεια αυτό που ψάχνουμε. Ή όπως συνήθως συμβαίνει είναι περασμένο μέσα από το φίλτρο κάποιου που πουλά κάτι!!!

Εικάζεται ότι από τότε που κατεγράφησαν τα έπη του Ομήρου, επί Πεισιστράτου, κανένας άνθρωπος δεν κατάφερε να μάθει απέξω την Οδύσσεια και την Ιλιάδα. Τυχαίο; Δεν νομίζω!!!

Χρειάζεται λοιπόν και το μυαλό μας τη γυμναστική του. Όπως το σώμα! Ακριβώς!!

Γιατί; Απλά γιατί παραμονεύει το Αλτσχάιμερ και η άνοια!!!

Πρώτο βήμα η συνειδητή συγκέντρωση στην απομνημόνευση. Πρέπει να το θέλουμε και να προσπαθήσουμε. Όχι στις λίστες!!! Άντε στην αρχή επικουρικά (μην γυρίσουμε από τα ψώνια και έχουμε αγοράσει τα μισά!!).

Άλλο “όργανο γυμναστικής” η επανάληψη. Προσπαθήστε τώρα να θυμηθείτε τι φάγατε προχτές το μεσημέρι και τι το βράδυ. Σκέφτεστε; Ψάχνετε; Προσπαθήστε να το συνδυάσετε με κάτι άλλο. Που ήσασταν, με ποιον κλπ. Τα πράγματα θα αρχίσουν να γίνονται πιο εύκολα. Συνειρμοί και συσχετίσεις λοιπόν. Να μια καλή προπόνηση.

Κάθε πότε όμως αυτό; Μια φορά την ημέρα για λίγα λεπτά είναι αρκετά. Λίγο πριν τον ύπνο (μακριά από την τηλεόραση βέβαια!). Συνειδητά. Τι κάναμε μέσα στην ημέρα; Ποια από αυτά που μας “έτυχαν” θέλουμε να μείνουν στη μνήμη μας;

Μερικές βασικές αρχές για τη λειτουργία της μνήμης:

  • Δεν είναι ένα ανεξάρτητο σύστημα. Συνδέεται άρρηκτα με την αντίληψη, την προσοχή, την δημιουργικότητα και τη σύνθεση.
  • Δεν λειτουργεί αποσπασματικά. Τα πάντα είναι διασυνδεδεμένα μεταξύ τους (γι’ αυτό το λόγο μπορούμε να θυμηθούμε συνειρμικά).
  • Όσο πιο οργανωμένη είναι η μνήμη μας τόσο ευκολότερα μπορούμε να ανακαλέσουμε πληροφορίες.
  • Δεν σχεδιάσθηκε μόνο για αποθήκευση αλλά και για λειτουργία (μην το ξεχνάμε!!!).
  • Δεν μειώνονται με τα χρόνια οι δυνατότητες λειτουργίας της. Απλά εμείς την παραμελούμε.

Όσο περισσότερο λοιπόν το δουλεύουμε τόσο καλύτερα δουλεύει και δεν γερνά. Διάβασμα ενός βιβλίου, μια συζήτηση με θέμα (όχι για τη μαγειρική της τηλεόρασης ή τον ιδιόρρυθμο γείτονα!!!), ένα σταυρόλεξο, μια σπαζοκεφαλιά βοηθούν πολύ.

Τέλος λίγες τεχνικές για την αποτελεσματική ανάγνωση:

  • Κρατήστε σημειώσεις με λέξεις κλειδιά.
  • Σχεδιάστε εννοιολογικούς χάρτες (απλή τεχνική με σίγουρα αποτελέσματα. Θα αναπτυχθεί σε άλλο άρθρο)
  • Σημειώστε και υπογραμμίστε στο βιβλίο, τα σημαντικά, με διακριτικό μολύβι. Το βιβλίο είναι ένας συνομιλητής. Ενεργητικό διάβασμα λοιπόν.
  • Θέστε ένα ερώτημα στο μυαλό σας κάθε στιγμή (συνήθως ο τίτλος με μορφή ερώτησης ή κάτι που ζητάμε π.χ. ποιος είναι ο δολοφόνος). Το ερώτημα έχει ευεργετική επίδραση στη λειτουργία του μυαλού. Είναι οδηγός και παρακινητής. Το κρατά ‘ξύπνιο’.
  • Σταματάτε κάπου – κάπου και σκεφτείτε πάνω σε μια ιδέα, μια άποψη ή ένα γεγονός. Συσχετίστε το με όσα γνωρίζετε. Στοχαστείτε πάνω σε αυτό.

Όλα τα παραπάνω μπορούν να φανούν χρήσιμα μόνο αν πείσουμε τον εαυτό μας να τα θέσει σε λειτουργία. Σταδιακά γίνονται μία δεύτερη φύση και λειτουργούν ασυνείδητα.

Καλά μυαλά σε όλους μας!!!

(τα άρθρα που αναφέρονται στη μνήμη μας θα συνεχιστούν στο χώρο αυτό και με ασκήσεις αλλά και ενδιαφέροντα σχετικά θέματα)

Από τον Κυριακίδη Γιώργο

Τα σεμινάρια μας “μαθαίνω πως να μαθαίνω” συνεχίζονται με επιτυχία !!!

Sleep!!! 29 Δεκεμβρίου, 2010

Posted by georgekiriakidis in Uncategorized.
Tags: , , ,
comments closed

Περνάμε το ένα τρίτο της ζωής μας στον ύπνο!!!

Οι επιστήμονες δεν είναι ακόμη σίγουροι γιατί και αν πρέπει να κοιμόμαστε.

Οι ειδικοί γράφουν ότι κατά την διάρκεια ενός μεσημεριανού ύπνου στο μυαλό μας συμβαίνουν πολυάριθμες συνάψεις νευρώνων και άλλες εγκεφαλικές λειτουργίες που δεν συμβαίνουν όσο είμαστε ξύπνιοι.

Το μυαλό «ξεκουράζεται» μόνο στο 20% της συνολικής διάρκειας του ύπνου (non-REM φάση).

Όσοι ερευνούν την λειτουργία του εγκεφάλου παραδέχονται ότι κατά την διάρκεια του ύπνου το μυαλό οργανώνει, τακτοποιεί, διευθετεί όλες τις εμπειρίες τις οποίες βιώσαμε όσο είμαστε ξύπνιοι.

Επίσης, κατά την διάρκεια του ύπνου και συγκεκριμένα στη φάση REM (rapid-eye-movement) μεταφέρονται πληροφορίες από την προσωρινή στην μόνιμη μνήμη. Ένας καλός και ήσυχος βραδυνός ύπνος μεγιστοποιεί τη μαθησιακή διαδικασία.

Με τον ανεπαρκή ύπνο μειώνεται η προσοχή, η αυτοσυγκέντρωση (32 τοις εκατό μείωση της εγρήγορσης με 1 ½ ώρα απώλειας ύπνου), η βραχυπρόθεσμη μνήμη, η διάθεση, η λογική σκέψη, το ανοσοποιητικό σύστημα, και οι κινητικές δεξιότητες (ο ανεπαρκής ύπνος διπλασιάζει τον κίνδυνο τραυματισμού). Επιπλέον, πιθανές μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της απώλειας ύπνου περιλαμβάνουν υψηλή πίεση του αίματος, καρδιακή προσβολή, καρδιακή ανεπάρκεια, εγκεφαλικό επεισόδιο, κατάθλιψη / διαταραχές της διάθεσης, την ψυχική επιβάρυνση, προβλήματα σχέσεων, και της παχυσαρκίας.

Πόσο ύπνος μας είναι απαραίτητος; Η απάντηση στο ερώτημα αυτό παραμένει αόριστη. Φαίνεται ότι δεν υπάρχει τέλειος αριθμός ωρών ύπνου, γενικά για όλους. Το βέλτιστο πρόγραμμα του ύπνου σας πρέπει να είναι μια προσωπική διαδικασία με βάση το πώς αισθάνεστε. Το πρόγραμμα αυτό μπορεί να αλλάζει σε διαφορετικά στάδια της ζωής σας (για τους νέους κατά μέσο όρο χρειάζονται 6-8 ώρες βραδυνού ύπνου).

Ευεργετικά αποτελέσματα επίσης έχει ο σύντομος μεσημεριανός ύπνος διάρκειας 30 έως 45 λεπτά (παρατηρείται ότι ολοκληρώνεται ένας πλήρης κύκλος ύπνου).

Συμβουλές για έναν φυσιολογικό και πλήρη νυκτερινό ύπνο:

• Διατηρήστε όσο μπορείτε ένα πρόγραμμα ύπνου. Ακόμη και μια ώρα αργότερα τα Σαββατοκύριακα μπορεί να διαταράξει το εσωτερικό ρολόι σας και, συνεπώς, να διαταράξει τον κύκλο του ύπνου σας.
• Αποφύγετε το αλκοόλ κοντά στην ώρα του ύπνου. Μπορείτε να κοιμηθείτε εύκολα, αλλά θα ξυπνήσετε πολλές φορές κατά τη διάρκεια της νύχτας. Το αλκοόλ διαταράσσει τον ύπνο.
• Αποφεύγετε ροφήματα που περιέχουν καφεΐνη πριν τον ύπνο. Χρειάζονται 14 ώρες για την πλήρει απορρόφηση της καφεΐνης από το σώμα. Διαταράσσει τον ύπνο, και μειώνει τη διάρκεια του.
• Αποφύγετε τη νικοτίνη. Είναι βλαπτική για την ποιότητα του ύπνου και αναστέλλει την ικανότητα να κοιμηθούμε βαθιά.
• Ήσυχο και σκοτεινό περιβάλλον. Τα φώτα και ο θόρυβος διαταράσσουν τον κύκλο του ύπνου. Χρησιμοποιήστε ένα φωτάκι νυκτός και ωτοασπίδες αν είναι απαραίτητο.
• Σωματική άσκηση. Ολοκληρώστε την άσκησή σας τουλάχιστον 3 ώρες πριν τον ύπνο.
• Μην κοιμάστε στην τηλεόραση. Μακροπρόθεσμα έχει παρατηρηθεί πρόκληση ψυχολογικών προβλημάτων.

• Εφαρμόστε μια χαλαρωτική για σας δράση. Όταν νοιώθεται στρες πριν τον ύπνο κάντε ένα ζεστό μπάνιο, διαβάστε ένα βιβλίο ή ακούστε μουσική που σας ηρεμεί. Αυτό προετοιμάζει το μυαλό, το σώμα και το πνεύμα για τον ύπνο.
• Απομακρύντε άμεσα την τηλεόραση από την κρεβατοκάμαρα.
• Μην συζητάτε τα μεγάλα οικογενειακά προβλήματα με το/τη σύζυγό σας. Αφήστε τις δύσκολες συζητήσεις για την επόμενη μέρα.
• Απομακρύνετε τα κατοικίδια ζώα από το κρεβάτι σας. Τα κατοικίδια ζώα έχουν διαφορετικούς ρυθμούς ύπνου.

Καλό ύπνο!!!!!!!!!!!!